Verschil arm en rijk: dubbeltjes worden in Harlingen niet snel kwartjes

Wie in Fryslân opgroeit in een arme familie, heeft later veel minder kans op een hoog inkomen. Het verschil tussen het latere inkomen van kinderen uit arme en rijke wijken kan tienduizenden euro's zijn. Dat blijkt uit onderzoek van De Volkskrant. In Harlingen is het gemiddelde inkomen het laagst van Nederland: 22.195,52 euro. In Laren is het het hoogst: 34.450,65 euro.
© Omrop Fryslân, Hayo Bootsma
Het beeld van Harlingen is niet uniek in Fryslân. Ook in bijvoorbeeld Achtkarspelen en Leeuwarden spelen dezelfde problemen. In Harlingen is de wijk Plan Zuid een van de wijken waar mensen met een laag inkomen wonen. PvdA-raadslid Bartele Boersma, onder andere verantwoordelijk voor volkshuisvesting, herkent het beeld uit het onderzoek wel. "Dit was altijd al een wijk waar mensen minder kansen hebben. Er zaten hier mensen bij elkaar die hulp nodig hadden, maar het niet kregen. Ze kregen niet de steun die ze nodig hebben om zich te ontwikkelen. Daar hebben wij als gemeente Harlingen ook zeer in geïnvesteerd."
Veel van de oudere woningen hebben plaats gemaakt voor nieuwbouw. Mensen met problemen kunnen op alle mogelijke manieren hulp en ook financiële steun krijgen.

Schuld van het systeem

Hoogleraar Maarten van der Ham noemt de regionale verschillen in De Volkskrant verontrustend. Boersma is het daarmee eens. Hij noemt het zelfs een fout van het systeem. "Het moet niet zo zijn dat mensen in armoede leven. Mensen mogen een verkeerde keuze maken, maar als overheid moet je er dan wel staan om ze te helpen."
Een beter salaris voor bijvoorbeeld timmerlieden of lassers zou daar al bij helpen, denkt Boersma. "Geld is gewoon belangrijk; stel dat je vroeg moet werken omdat je ouders schuld hebben? Geld kan belangrijk zijn om kansen te pakken."
Er zijn ook grote verschillen tussen de armere regio's onderling. Als je Fryslân vergelijkt met Brabant, dan verdien je er al snel drieduizend per jaar meer dan hier. Maar ook dichterbij zijn al grote verschillen. Kinderen die arm opgroeien in een stedelijke omgeving, verdienen later een duidelijk lager inkomen dan kinderen uit even arme huishoudingen uit voorsteden of dorpen. Het gaat dan al snel om zo'n tweeduizend euro.
Bij het onderzoek zijn de CBS-gegevens gebruikt om het inkomen van dik een miljoen mensen te vergelijken met dat van hun ouders. Alle onderzochte mensen zijn geboren in de jaren '80 en nu dertigers.
Volgens Boersma ligt er in het beleid van de overheid in het verleden en nu teveel de focus op de plaatsen die al winnen. "Dat zie je bijvoorbeeld ook in de lobby voor de Lelylijn. Er wordt veel minder in geïnvesteerd dan bijvoorbeeld de Noord-Zuidlijn in Amsterdam." De verbinding zorgt voor meer mobiliteit. Dat geeft weer kansen, zo denkt Boersma.
Het bericht gaat in Harlingen al rond in verschillende groepen op sociale media. De reacties zijn verschillend, maar ook van 'waar bemoeien zij zich mee'. Want als je gelukkig bent, waarom moet je dan per se meer? Dat hoeft ook niet, vindt Boersma. "Iemand uit Harlingen of bijvoorbeeld Kootstertille moet alleen wel dezelfde kansen hebben dan iemand uit Laren. Dat is nu gewoon niet zo, en dat is niet eerlijk."
Riedslid Bartele Boersma fan de PvdA oer Harns