Simmerblog: Simmer yn Eastermar

Wy slute it simmerblog ôf foar hjoed. Tongersdei is Simmer yn Fryslân der wer, dan binne wy yn Langwar. Oant moarn!

Johan en Bodine fan Eastermar soenen dizze simmer nei Mongolië ôfreizigje, mar corona smiet alle plannen om. Lyk as in hiel soad minsken yn de wrâld moasten de ferwachtings en plannen bysteld wurde. "Tsjah, hiel sneu is wol in hiel grut wurd", seit Bodine. "Wy hienen ús wurk en hûs opsein en soenen fuort." Troch corona kochten se it wâldhûske fan Johan's beppe. "En dat hat ús ek wol wer nije kânsen bean." Johan en Bodine fielden har ûnrêstich foarich jier. "We kamen der net út wat we woenen. We smieten alles oan kant." In reis nei India joech rêst, en sa kaam ek it projekt Wâldstruners op gong. "We hawwe noch gjin plannen om wer fuort. Earst beppe's hûske mar ris ferbouwe en wa wit gean we yn de takomst dan wol wer in pear wiken of moannen fuort, mar grif gjin jierren."

It is in rare tiid foar de skûtsjesilers, ek foar dy fan Eastermar, dy't yn 2018 noch winner waard fan de IFKS.Troch de coronacrisis mei de bemanning net oan board om te silen. It skûtsje fan Eastermar leit yn de jachthaven fan it doarp. "Der binne op dit stuit belangrikere saken as skûtsjesilen, dus dan kinne je it ek wol relativearje", seit skipper Geale Tadema fan Eastermar. "Wy sile boppedat hiel graach foar minsken, en dat wurdt him dit jier ek net." Traine waard him de lêste moannen net en ek finansjeel hie Geale it sels dreech. As ûndernimmer yn de metaalindustry seach er de lêste moannen syn omset ferdampen. Hy betocht lykwols in handige ûntsmettingspeal en dat waard ferrassend in grut sukses.

Sjouke Wijnsma ferfollet in hiel soad funksjes yn it doarp. Moarns is er de man van it VVV, jit er kofje yn en soarget hy der foar dat nimmen mei in leech liif op 'e fyts stapt. De rest fan de dei stiet er yn de winkel 'Alles ûnder ien dak', dy't in hiel soad ferskillende funksjes hat. "Ik mei graach mei minsken omgean, dat makket myn wurk sa moai", fertelt Wijnsma mei glunderjende eagen. "Goed 200 minsken komme hjir op in dei. Soms helje wy samar 250 oant 300 minsken en dat is in soad foar sa'n winkeltsje." Fansels is Eastermar ek bekend fan it winnen fan de Postcodeloterij yn jannewaris 2018. "Der is hjir neat feroare Minsken dy't wûn hawwe, hawwe ek dield mei minksen dy't neat hienen. Wy binne net neist ús skuon rinnen gien. Der binne wol nije saken oanskaft, mar we binne eins hiel gewoan bleaun."

It Lokaal Loket yn Eastermar bestiet no seis jier. It is bedoeld as sintraal punt dêr't minsken oanklopje kinne at se help nedich hawwe. Tjitske Zeilstra fertelt dat it Lokaal Loket noch altyd bestiet. Minsken dy't in kearke nei it sikehûs moatte of help nedich hawwe by de boadskippen, kinne holpen wurde troch frijwilligers út it doarp.

Al in tal jierren binne minsken fan Eastermar dwaande mei it projekt 'Rom Paad'. Dy feriening hat foar eagen om paden yn de greiden iepen te stellen foar minsken, sadat se genietsje kinne fan de natoer yn en om Eastermar hinne. Jan Atsma sit al in skoft yn it bestjoer. "Wy wolle ek paden dy't ferdwûn binne troch de tiid hinne, wer yn kaart bringe en dizze wer iepenstelle." In oar plan dat libbet is om om Eastermar hinne in bosk yn te rjochtsjen mei ytbere planten en krûden, in saneamd 'Voedselbos'. "En mei de paden fan Rom Paad kinne je dan ek op dy plakken komme. "It doel is om alles biologysk oan te lizzen."

Gjin doarpsfeest en gjin eveneminten yn Eastermar dit jier. Oant 1 septimber yn alle gefallen fanwege corona. En dêrom hawwe doarpsbewenners, lykas Eelke Hoekstra en Cor Brouwer, in grut terras yn it sintrum delset. Net allinnich bewenners, mar ek in soad toeristen dy't op trochreis binne, nimme efkes in waarm bakje kofje of in lekkere lunsj. En wat de hearren oanbelanget bliuwt it dêr net by. "Heal augustus hawwe wy in skermwykein mei in grut skerm en in beamer, en dan kinne we nei Formule 1, in Bingo organisearje en oare aktiviteiten delsette."

Earder yn it blog skreaunen wy it al: yn Eastermar kinne je noch altyd sêd. Wat Pat en Geesje Zijlstra oanbelanget is dat wis wier. Op harren hiem 'De Zandloper' binne se sûnt 2010 dwaande mei it meitsjen fan in eigen likeur: 'De tút fan Eastermar'. Dat dogge se mei beien út de omkriten. En de namme fan de likeur is fansels in knypeach nei model Doutzen Kroes, dy't ek fan Eastermar komt. Lytse Vajèn komt ek efkes om it hoekje sjen. Sy hat krekt wat beikes plôke by hûs. "Ik denk dat we hier geen likeur van maken, maar deze eten we lekker zelf op."

In ynwenner dy't by alle Eastermarders bekend is, is Dam Jaarsma (1914-1991). Hy sammele keunst, boeken, âlde foarwerpen, mar foaral folksferhalen. "Hy garre der sa'n 17.000", fertelt Sieta Tolsma,. "Hy gong op de fyts nei de doarpen en prate dêr mei de minsken."

Tal fan dy ferhalen is te beharkjen yn de Dam Jaarsma Verhalenkamer yn de âlde basisskoalle, dêr't Sieta wennet. "It wienen faak spannende ferhalen. We sitte hjir tusken de beammen en nachts is it bot tsjuster." Al dy ferhalen binne bondele yn it boek 'Mearkes út 'e Wâlden'. "Mar minsken dy't de sfear fan de folksferhalen en ús doarp echt belibje wolle, kinne by ús rûnliedings boeke en dan lêze minsken út it doarp de ferhalen foar."

Yn Eastermar hawwe je it mar foar it útkiezen. As je mei je boatsje út de jachthaven fuortfarre, kinne je kieze foar in dei fuort nei de Burgumermar of je kinne genietsje fan in moaie tocht oer rivierke de Lits nei it mar De Leien. En as je dan noch je nocht net hawwe kinne je oer De Pein nei Drachten farre. Havenmaster Foppe Antonides hie in pear moannen lyn krekt de hiele jachthaven gruts opknapt foar rommere boaten. Net omdat de minsken hjir no allegear grutte sloepen kocht hawwe nei it winnen fan de Postcodeloterij yn 2018, mar om't de boaten yn it algemien rommer wurde. "En doe kaam de coronakrisis, dochs kinne we no sizze dat alles goed beteard is. Us haven sit foar 90 prosint fol en minsken litte harren boat hjir ûnderhâlde, dat wy sitte wer goed yn it wurk."

God ferdwûn net allinnich út Jorwert, ek Eastermar kin oer it ferskynsel meiprate. Doe't Wijbe Postma yn 1977 yn Eastermar kaam te wenjen wienen der noch tal fan winkels. "De foarsitter fan doarpsbelang fersekere my: jo sille hjir gjin honger en toarst kenne. Underwylst binne in soad ûndernimmers der mei ophâlden. As je sêd wolle, dan kinne je trouwens wol by ús op it terras yn it doarp lekker ite en drinke." Boadskippen kinne je noch gewoan dwaan yn it doarp, want Eastermar hat in supermerk. "De iennichste folslein Frysktalige supermerk yn Fryslân", fersekeret Postma.

De measte doarpen yn Fryslân hawwe wol in bynamme. De ynwenners fan Eastermar wurde pleagjend ek wol de 'Broekophâlders' neamd. Neffens doarpshistoarikus Wijbe Postma binne der trije ferklearrings foar dy namme. Eastermar wie net altyd like ryk, yn mindere tiden moasten se harren broek ophâlde. "Mar wy stean ek bekend as 'reedlik eigenwiis' en dêr soe dy namme dan ek ferbân mei hâlde. Al moat ik sizze dat de minsken hjir yn it generaal hiel noflik binne", laket Postma. De plausibelste ferklearring komt fan it wetter. "In soad sylboaten farden oer de Lits, fan de Burgumermar nei De Leien. De tear yn it seil, ek wol 'broek' neamd, moast dan faak ophâlden wurde, om goed sicht te hawwen. Minsken op 'e wâl waard dan frege oft se de broek ek ophâlde woenen."

Goeiemoarn en wolkom yn dit simmerblog. Simmer yn Fryslân is hjoed te gast yn Eastermar. Ferslachjouwers Arjen Bosselaar en Miranda Werkman dogge de hiele dei ferslach.

Tiisdei wie Simmer yn Fryslân yn Eagmaryp en Terkaple. Dat kinne je hjir weromlêze.