Coronanijs 22 maaie: Gjin coronapasjinten opnommen dizze wike; ien deade

We binne oan de ein kaam fan dit liveblog fan freed 22 maaie. Dit wie it wichtichste nijs fan dizze dei:

Yn har vlog fertelt Karen Langereis dat de refalidaasje fan in âld-coronapasjint in soad yndruk op har makket. Net allinnich it emosjonele ferhaal dat minsken mei harren meibringe mar ek de efterútgong yn de kondysje.

No't de repetysjes en konserten fan alle muzykferienings net trochgean en de muzyk stilleit, wurdt der op nije wize muzyk makke. In protte korpsen sykje nei kreative wizen om dochs noch mei-inoar muzyk te meitsjen.

In populêre wize fan muzyk meitsjen yn dizze tiid binne de saneamde 'split-screen'-fideo's. Yn dy fimkes nimt elke muzikant itselde muzykstik op mei de telefoan en dy wurde dan ûnder mekoar plakt. De muzikanten hawwe sa dochs in bytsje it idee dat se mei-inoar spylje.

Groepsakkomodaasjes sette dit wykein stadichoan de doarren wer iepen. Nei de lêste parsekonferinsje kinne rekreaasje-organisaasjes wer groepen fan 30 minsken ûntfange. Mar troch de 1,5 meter-mienskip wurde romten dêr't oars 100 gasten ferbliuwe, no mar troch 15 man beset.

Fan maart oant en mei oktober is it meastal smoardrok by sylskoalle Pean yn Nes, by Akkrum. Wêr gewoanwei plak is foar 150 minsken, kinne der troch de 1,5 meter-mienskip mar in hânfol minsken komme. "Op dit stuit hawwe we trije húshâldingen dy't hjir ferbliuwe, dy sitte yn de grutte ytseal allegear los fan inoar oan in grutte tafel", fertelt koördinator Rienk de Jonge fan Pean.

Skouboarch De Lawei yn Drachten iepenet op 2 juny wer de doarren. Yn ien seal, de Rutger Hauer-filmseal, wurde fan tiisdei oant en mei sneon trije films fertoand en op snein twa.

Alle sealen fan De Lawei binne sûnt 13 maart sletten fanwegen de coronamaatregels. Fan juny ôf meie poadia wer maksimaal 30 besikers de foarstelling ûntfange. De hoareka yn de skouboarch sil beheind iepen wêze. Reservearje dêrfoar is ferplicht.

Besikers meie maksimaal 15 minuten fan tefoaren oanwêzich wêze en by de doar sil mei harren in kontrôlepetear fierd wurde. Besikers krije in fêst plak tawiisd. De garderôbe is ticht en ûnder de foarstelling kinne minsken net nei it húske ta, mar dêrfoar wol. Kaarten kinne by foarkar online en oars telefoanysk kocht wurde. Yn De Lawei sels is der in rinrûte makke.

De provinsje moat de rezjy pakke om de kulturele sektor yn Fryslân te helpen yn de coronakrisis, dat fynt de fraksje fan D66 yn Provinsjale Steaten. Neffens de partij moat der in stipeplan komme, oars kostet de krisis in soad kulturele ûndernimmers en ynstellingen de kop.

Deputearre Steaten soene útsykje moatte wêr yn Fryslân krekt de knipepunten sitte. De provinsje soe mei gemeenten en de kultuersektor in 'gerichte' oanfraach foar ekstra jild dwaan moatte, fynt D66. Mar de provinsje moat sels ek ekstra ynvestearje, fynt de fraksje.

As in inisjatyf of selskip yn de kulturele sektor ferdwynt, is it faak ek foargoed ferlern, skriuwt de fraksje. Dat jildt bygelyks foar iepenloftspullen.

In opfallend berjocht freedtemoarn yn ien fan de lanlike moarnskranten. 'Iedereen denkt alles maar bij ons te kunnen lozen' wie de útspraak fan in meiwurker fan in kringloopwinkel yn Amsterdam. No't in soad minsken thús sitte en dêr de boel opromje, krije kringloopwinkels in soad guod te ferdouwen. Mar somtiden is dat mear pún as brûkber spul.

In situaasje dêr't guon kringloopwinkels yn Fryslân oan it begjin fan de coronakrisis ek wol benaud foar wiene. "Us meiwurkers seine al, no dumpe al dy minsken dy't thús de boel himmelje fansels harren troep by ús," fertelt Renny Ausma fan de Kringloop Grou. "Aldergeloks liket it ta te fallen."

Der binne ferline wike 88 minsken ferstoarn yn Fryslân. Dat is it leechste oantal stjergefallen yn ien wike fan hiel 2020. Dat docht bliken út sifers fan it Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). It CBS giet derfan út dat dêr noch guon by komme en dat it folsleine sifer útkomt op 104.

Oant no ta wie de wike fan 17 febrewaris dy mei de minste stjergefallen, doe wiene der 108. It hichtepunt oan stjergefallen wie yn de wike fan 6 april. Doe telde it CBS yn Fryslân 161 stjergefallen.

Lanlik sjoen lei it stjertesifer ferline wike foar it earst yn moannen ek leger as normaal. Neffens de ûndersikers is it gebrûklik dat in pyk yn it tal stjergefallen folge wurdt troch in dal. Dat wie ek sa nei de grypepidemy fan twa jier lyn.

Fan moandei ôf iepenje ferskate bloedpriplokaasjes fan HAL Fryslân (fazearre) wer har doarren. Pasjinten kinne wer bloedprippe yn it Crystallic yn Ljouwert, Kleyenburg yn Frjentsjer, Sûnenssintrum Voorz.Org yn Kollum en MFC De Skâns op De Gordyk.

De eksakte startdata en iepeningstiden stean op de webside fan Hal Fryslân. De kommende wiken folgje der mear lokaasjes yn Fryslân.

Pasjinten mei corona-relatearre klachten, lykas hoastje, prûste, koarts en/of benaudens, wurdt frege net del te kommen. Of as sy de ôfrûne twa wiken mei in coronapasjint yn oanrekking west ha. Ek wurdt pasjinten frege om, as it kin, allinnich te kommen.

It Eise Eisinga Planetarium yn Frjentsjer iepenet op Pinkstermoandei om 12.00 oere de doarren wer foar publyk. It is sûnt de iepening yn 1781 amper foarkaam dat minsken net delkomme koene yn it Planetarium.

Fanwegen de coronamaatregels moatte besikers har no yn it foar melde. Der kin mar in beheind tal minsken tagelyk te plak. Der jildt ek in fêste rûte troch de eksposysje. Der wurdt noch wol hieltyd útlis jûn yn de Plantetariumkeamer.

It offisjele deadetal troch it coronafirus yn Nederlân is oprûn ta 5.788. Yn de ôfrûne 24 oeren hat it RIVM trettjin nije meldingen fan stjergefallen ûntfongen. It werklike oantal deaden leit heger, om't net elkenien test wurdt. Boppedat wurde stjergefallen somtiden pas nei inkelde dagen trochjûn.

Yn Nederlânske sikehûzen binne njoggen nije pasjinten opnaam fanwegen it coronafirus, wêrmei't dat oantal oprint ta 11.649 minsken dy't opnaam binne of west ha. Ek dy gegevens komme somtiden wat letter binnen. It oantal fêststelde coronabesmettings rûn op ta 44.888. Dat binne der 188 mear as tongersdei. Ek hjir leit it werklike oantal nei alle gedachten heger.

"It wie drok, mar wie it ek ûnfeilich?" Dy fraach waard freed lûdop steld op de Ljouwerter freedsmerk. Ut ûndersyk soe bliken dwaan dat je bûtendoar kwealik gefaar rinne om besmet te reitsjen. Dat wie reden foar optimisme: "Ik hoopje dat it ûndersyk kloppet en dat it bûtendoar dus wat tafalt, dan krije wy ús frijheid wer wat werom. Ien merkkeapman seach fuort kommersjele kânsen: slút de winkeldoarren mar en kom allegear mar feilich nei de merk.

De havens oan de Iselmar en de Waadsee lizze fol mei histoaryske skippen. Dat sjocht der moai út, mar in goed teken is it net. De charterfeart leit stil wylst der eins syld wurde moat. Troch de coronamaatregels kin dat net en mei de stipe fan it Ryk oerlibje de skippers it net. Der moat in needfûns komme om de float mei histoaryske sylskippen te rêden, fine de skippers.

Der binne dizze wike gjin minsken mei corona opnommen yn de Fryske sikehuzen. Dat hat GGD Fryslân niiskrekt nei bûten brocht yn syn wyklikse update. Der binne dizze wike yn Fryslân fjirtjin minsken posityf test op it coronafirus; lykas ferline wike is der ek ien persoan yn ús provinsje ferstoarn.

De berikberheid fan de waadeilannen moat ek yn dizze tiid goed regele wurde. Dat fynt de steatefraksje fan it CDA. De fraksje reagearret op it skeel tusken Rederij Doeksen en de ûndernimmers op Flylân en Skylge.

Op in soad plakken yn it lân hawwe sportskoallen in part fan de apparatuer bûten set. Sa ek dit fitness-sintrum oan De Merk op De Jouwer, dat op Himelfeartsdei de boel al betiid op de stoepe sette. Sportskoallen moatte noch oant 1 septimber ticht bliuwe. It binnen sporte jout neffens it kabinet noch te folle risiko op it coronafirus. Mar sportskoallen taaste de grinzen ôf en sykje mooglikheden om dochs sporters te ûntfangen: dan mar bûten.

Studinte Anna Rixt Sijens fertelt yn har vlog dat har skoalle, it NHL Stenden yn Ljouwert, stadichoan wer iepen giet. Mar de ferwachting is dat se pas yn septimber wer nei skoalle kin.

"Ynienen betocht ik my dat ik hielendal klear bin mei de corona. Ik woe der eins ek net mear oer skriuwe mar dat slagget net want ik ha it der alwer oer. It AHA- momint wie yn 'e supermerk dêr't elkenien spastysk om de oar hinne besocht te lavearjen", skriuwt Hilda Talsma yn har kollum freedtemoarn.

De wetterplysje hat it tongersdei drok hân op it wetter by Ljouwert. Op de Grutte Wielen en de Teernserwielen smiet de plysje tsien bern op 'e bon. De bern farden allegeare te hurd. Op de Bonkefeart waard in man út Oentsjerk oanhâlden, ek foar te hurd faren. Dêrneist hie in 25-jierrige man te folle drank op.

De NS sil krimpe en hat stipe fan de oerheid nedich om de gefolgen fan de coronakrisis oan te kinnen. It spoarbedriuw ferwachtet oant 2020 in omsetferlies fan 4.7 miljard euro. Dat hat de ried fan bestjoer sein yn in online gearkomste foar de 20.000 meiwurkers. De NS kin folle minder reizgers ferfiere fanwegen de krimpjende ekonomy, it thúswurkjen en alternativen lykas de e-bike.

In ûntfangstkomitee fan sa'n tritich man stie sjonger Syb van der Ploeg en reedrider Henk Angenent tongersdeitejûn op te wachtsjen by de Bonkefeart by Ljouwert. Ald-foarsitter Henk Kroes fan De Friesche Elf Steden sette it lêste stimpel. De manlju hiene by alve stêden del fytst en Syb hie alve kear by in ferpleechhûs optreden.

Goeiemoarn! It is freed 22 maaie 2020. Wolkom by dit liveblog oer it coronafirus. Dit wie it wichtichste nijs fan tongersdei:

It liveblog fan tongersdei kinst hjir nochris weromlêze.