Foarstelling oer slavernijferline makket yndruk: "Ik kom nu meer voor mezelf op"

"Ik heb verschillende fases meegemaakt tijdens de voorstelling. Verdriet, blijdschap, herkenning en soms werden mijn ogen wat waterig", fertelt Johnny Move. Hy is Karibyske Fries en wennet hjir no 24 jier. Hy hat in kateringbedriuw yn pasteikes.

De foarstelling nimt it publyk mei nei it Fryske slavernijferline, mar ek nei hoe't dit ferline hjoed-de-dei noch hieltyd trochwurket. Men wurdt noch faak minderweardich behannele en past harren hjirop oan.

"Ook kennissen om me heen heeft het flink geraakt, heel diep in het hart. Dit is gewoon een confrontatie met de waarheid. Wij en onze ouders hebben het meegemaakt; wij hebben die verhalen nog gehoord."

Move fertelt dat it in soad by him losmakke hat. "Je voelt je een stukje minderwaardig, terwijl daar geen reden voor is. Ik begin nu meer voor mezelf op te komen. Dat deed ik al, maar nu nog dieper en krachtiger. Ik hoef niet altijd maar ja te knikken."

"Dat voorbeeld komt ook in de voorstelling naar voren: ja mevrouw, nee mevrouw, dat is niet waar. Altijd word je maar gekleineerd en dat moet stoppen."

Uteinlik ha der in soad Surinaamske en Karibyske Friezen nei de foarstelling west. Mar oan it begjin gie dat noch net sa maklik, fertelt opbouwurker Iqbal Aslam. "We hebben eerst mensen letterlijk bij de hand genomen, kom ga je mee? Ik heb mensen zelfs met de auto gebracht."

"Uiteindelijk heeft men elkaar aangestoken. Mensen die geweest waren, hadden zo'n mooi verhaal te vertellen dat ze daarmee anderen overhaalden om ook te gaan."

Wêrom't it sa rekket en it sa'n werkenning jout? "Men is vanaf het begin betrokken. Surinaamse en Caribische Friezen werden gevraagd om mee praten over wat het slavernijverleden teweeg heeft gebracht."

"De schrijver van het stuk is met ze in dialoog gegaan, wat het voor hén betekent. Hij heeft dit echt meegenomen en laten zien dat hij het ook echt begrijpt. Het is fantastisch om dit dan terug te zien in de voorstelling", aldus Aslam.

De foarstelling jout Move en in hiel soad oaren in stikje erkenning. "Het geeft een prachtig gevoel. Je ziet hoe het vroeger was, maar dat het eigenlijk nog steeds zo is." Hy fertelt dat in soad minsken yn triennen ta rekke wienen. Guon gienen sels ferskate kearen hinne.

"Toen ik het stuk voor het eerst had gezien, dacht ik: dit moet mijn cultuur weten." Hy fynt dat it ek yn Suriname en yn it Karibysk gebiet spile wurde moat.

Pier21 hat de foarstelling makke en seit serieus te ûndersykjen oft de foarstelling de grins oer kin. "As sa'n fraach komt, dan moatst dat altyd útsykje en dêr bin ik mei dwaande", fertelt David Lelieveld. "De earste mailkontakten op Kurasao binne der no, ek fia Johnny."

"Ik ûndersykje no wat kin: wêr krekt, wat moatte we hjirfoar dwaan en wannear soe it passe? It liket my geweldich as it slagget."

De wize fan tinken en hanneljen en hoe't minsken mei elkoar omgeane is wat Move sa werkenber fynt yn de foarstelling. "Terwijl we allemaal hetzelfde zijn. We zijn nu 2023: het is Un dia nobo, in nije dei, je voelt het gewoon. Het is klaar nu en we gaan opnieuw beginnen en voor onszelf opkomen. We mogen erbij horen."