De toan fan Anne-Meta Kobes: "Beweging"

Waar ik als passagier in de buik van de boot wel eens merk dat we soms even langzamer varen of zelfs enige tijd stil liggen vanwege het passeren van een ander schip, zag ik nu vanaf grote hoogte hoe de schepen zich bewogen. Hoe ze elkaar soms op maar een paar meter afstand voorbijgaan.

Als passagier vind ik dat soms vermakelijk: dat je vanuit onze veer kan zwaaien naar wie zich achter de ramen van dat andere schip verheugt op vakantie of met uitgewaaid haar de terugreis heeft aangevangen.

Dat je elkaar zelfs in de ogen kan kijken, zo dichtbij. Maar boven, bij de werkplek van de kapitein ontdekte ik hoe ongelooflijk knap het is dat die schepen elkaar überhaupt durven te passeren. Want het is passen en meten, in een nauw speelveld.

"Kijk", wees een stuurman mij, "hier zie je de vaargeul in kleuren afgetekend. Het is een peilkaart die ons vertelt waar we kunnen varen en waar niet. De blauwe stukken zijn oké, daar is de geul op voldoende diepte: minimaal 3,8 meter onder NAP. Maar er zijn ook gele stukken, oranje en rode. De plekken waar die diepte niet gehaald wordt. Dat is op zich geen probleem, het Wad kent immers altijd droge plaatsen wadlopers maken er graag gebruik van. Maar wanneer die ondiepte zich aftekent binnen de groene en rode ton, wordt het ingewikkeld. Die tonnen zijn de markeringen voor de vaargeul. Daartussen varen de schepen en moet er dus voldoende diepgang zijn."

Op de peilkaart zag ik veel blauw. Maar ook veel stukken waar het blauw bijna helemaal opgegeten werd door het geel. Waar nog maar een klein streepje voldoende diepte overbleef. Te smal eigenlijk voor een schip, en zeker te nauw voor twee passerende veren.

In een kalm tempo stuurde de kapitein op die plekken af. Hij kon niet anders, we wilden toch graag naar de overkant er moest vracht vervoerd en drie klassen uitgelaten schoolkinderen op kamp. Zij waren op de veer gestapt in het vertrouwen dat ze met een uur of wat het eiland zouden bereiken. Zonder kleerscheuren, in ieder geval niet vanwege de boot of de geul.

Maar boven zag ik hoe weinig vanzelfsprekend dat is. En ik hoorde dat er steeds meer 'grondingen' zijn: aanrakingen tussen het schip en de zeebodem. Eens moest de veer bij het passeren van een baggerschip zover uitwijken naar de rand van de geul dat het een zandbank raakte en met een klap tot stilstand kwam.

Dat prachtige wad, waar ik al varend geniet van rondcirkelende vogels, van een zeehond soezend in de zon, van de glinstering op het water dat wad wordt voor een veer een onveilige plaats, zegt de Rederij. Woensdag stuurde zij een spoed adviesaanvraag naar overheden en het consumentenplatform.

Met het verzoek in te stemmen met een nieuwe dienstregeling en eenrichtingsverkeer in de geul. Hier op het eiland zijn de reacties uiteenlopend, want wat is nu echt verstandig en leefbaar en veilig en goed? De veer houdt onze gedachten dus volop in beweging."