De toan fan Anne-Meta Kobes: "Kringloop"

Ik herinnerde me dat ik eens in een museum geleerd had dat als je zo'n kwal ziet, je eigenlijk terug de tijd in kijkt. Je kunt iets ontdekken van hoe de aarde er lang geleden heeft uit heeft gezien. Toen er ook al kwallen waren.

In een laag versteende klei, ergens in Utah - Verenigde Staten, vond men eens sporen van kwallen die 500 miljoen jaar geleden leefden. Ook toen al hadden de dieren een duidelijke klokvorm, tentakels en spieren. Net als het dier dat ik hier zag liggen op het strand.

Het stuk hout met haar vorm van vergankelijkheid, de kwal met haar historie: ze herinnerden me eraan hoe relatief alles is. En hoe, tegelijkertijd, alles blijft. Alles één is, in de kringloop van het leven. Al kan er wel heel veel veranderen onderweg.

Sommige dorpelingen op leeftijd weten bijvoorbeeld nog dat het strand bij Hollum er vroeger heel anders uitzag. Om je blote voeten in het zand te kunnen steken, moest je eerst drie duinenrijen door. Dat zijn er twee meer dan nu, de afstand was aanzienlijk.

Nog langer geleden dan dorpsbewoners zich uit eigen herinnering kunnen voorstellen, lag er op die westpunt van Ameland een dorp. Nu herinnert de veerboot nog aan haar naam: Sier. Het vissersdorp Sier werd omstreeks het jaar 1730 verlaten, omdat de duinen de straten overnamen. Wind en getij stuwden de duinenrij in oostelijke richting: het dorp verdween geheel onder het zand.

Maar met de tijd draaide die beweging om. Vlak na de Tweede Wereldoorlog werden door duinafslag sporen van het dorp opnieuw zichtbaar. Contouren van putten, plaatsen waar mensen en dieren hadden geleefd en gewerkt. Nu was het niet het zand dat nam, maar het water. Inmiddels is het gebied waar Sier lag helemaal in zee verdwenen.

Zo gaat het, op en af. Een kringloop van eeuwig durende beweging.

Maar als mensen proberen we daar nog wel eens in te sturen. Daardoor kregen we er hier op Ameland sinds kort een uitje bij: je kunt nu gaan kijken naar het machtige schouwspel van de sleephopperzuigers.

Zij halen zand op van de zeebodem en brengen dit naar het westelijk punt van het eiland. Via een persleiding wordt het zand op het strand gespoten. Dat gaat met grote kracht: het zand vermengt met water vliegt metershoog de lucht in en daalt dan neer in de branding. Onderweg regelmatig een regenboog achterlatend. Eenmaal neergekomen kan het zeezand strand vormen en doorstuiven, de duinen in. Zo worden kust en zeewering versterkt.

Want we mogen dan onderdeel zijn van de kringloop van het leven. Ons dorp, en de strandtent, behouden we graag nog even."