De toan fan Jan Koops: "Patticipaosie"

Jan Koops © Omrop Fryslân
"In 2015 gong onder Rutte-II de patticipaosiewet in. Kot zegd preberen ze mit die wet meer meensken an et wark te kriegen, veural ok jongere meensken die aanders niet vlogge an de bak kommen zollen. De gemienten bin verantwoordelik veur de uutvoering van die wet, mar ze hebben haost gien invloed op de uutvoeringsriegels.
En dat stikt. Dat stikt zó, dat gemienten heur eigen gang gaon in de uutvoering as zi'j daenken dat daor et doel beter mit berikt wodden kan. Tilburg, Amsterdam en veural ok Utrecht schoeven bepaolde riegels uut de wet an kaante.
Veurig jaor was staotsiktoaris Wiersma van Sociaole Zaeken nog flink lelk omreden et niet meugen zol wat de gemiente Utrecht dee: dat jongeren naost heur bi'jstaand ok nog es wat centen bi'jverdienen mochten; dit zol neffens Wiersma hi'j is van de VVD - niet eerlik wezen tegenover jongeren die gewoon an et wark weren.
De toan fan Jan Koops
D'r zol ok een anzoegende warking van uutgaon as jongeren makkeliker en eerder een uutkering anvraogen konnen of bi'jverdienen mochten naost de uutkering. Mar in warkelikhied was dit niet zo.
Gijs van Dijk, et PvdA-Kaemerlid dat veurig jaor opstapte nao klaachten over zien privéleven, die Van Dijk zee al in 2020 dat et meenskebeeld aachter de wet niet deugt; de gedaachte was ommers dat et je eigen verantwoordelikhied is aj' gien wark hebben. Eigen schuld dikke bult.
En aj' daor dan ok nog es niks an doen, dan zet de overhied je wel onder drok. Dan moej' veur de bi'jstaand een tegenprestaosie leveren en voldoen an alderhaande verplichtings. Mar experimenten laoten zien, zo zee Van Dijk dus al in 2020, daj' meensken vule vlogger an et wark kriegen aj' uutgaon van vertrouwen, en aj' begeleiding bieden in plaets van uutgaon van fraude en zokswat.
In Utrecht vunnen ze ok dat de wet niet goed in mekeer stikt en gongen ze heur eigen gang. Ze deden een soort van proef mit een van de wet afwiekende uutvoering. En now gaon ze nog veerder: de proef wodt ommezet in beleid. Dus de gemientelike regeling in Utrecht gaot in tegen de lanelik vaaststelde patticipaosiewet.
Mar, meensken as Wiersma zeggen, dat mág toch niet! Ie meugen toch in Nederlaand niet tegen de wet ingaon? Daor staon straffen op! Ik kieke daor wat aanders tegenan.
Wat niet meugen zol is wetten en riegels maeken daor meensken zwaor onder te lieden hebben, die wantrouwen as uutgaangspunt hebben, die jongeren de ofgrond in jaegen in plak van heur een betien ruumte te geven om op eigen wieze veerder te kommen in et leven.
Wat niet meugen zol is veur de verkiezings beloven dat d'r een ni'je bestuurskultuur kommen zal, mar daor niks van terechte brengen en gewoon deurgaon zoas et altied al gong; en dat is: van bovenof beslissen zunder deur te hebben hoe wetten uutwarken in de praktiek.
Waor straffen op staon moeten zollen dat is weten dat meensken de vernieling en jaegd binnen en nog hieltied wodden, mar te laks wezen om et prebleem op te lossen. Veurbeelden bin de toeslaggenaffaire en de eerdbevingsschae.
D'r zol een straf staon moeten op et gewoon weer as vanoolds regeren gaon aj' juust opstappen mossen omdaj' grote fouten begaon hebben en willens en wetens de boel bedonderd hebben.
Et zol beloond wodden moeten as gemienten en perveencies, die vule dichter bi'j et gewone volk staon, de wetten van et laand zó uutvoeren zollen dat et doel et beste berikt wodt, ok al gaon ze dan tegen onderdielen van de wet in.
Daoromme een dikke doeme omhogens veur de gemiente Utrecht. Mar ok een dikke doeme veur Carola Schouten van de ChristenUnie, zi'j is menister van Aarmoebestrieding, en wil de patticipaosiewet flink anpassen. Mar ze wet ok dat et wel twie jaor duren zal, veurdat die ni'je wet ingaon kan.
En daoromme het zi'j d'r gien preblemen mit dat gemienten hier en daor niet voldoen an de wet, as dat de meensken daor et om gaot, juust veuruut helpt. Aenlik een menister die de meenskelikhied uutgaon lat boven de wet. Daor mossen d'r meer van wezen."