Learlingen betinke programma om longkanker op te spoaren, longdokter MCL entusjast

Yahya Oufkir en Ted de Reus yn oerlis mei longdokter Wouter van Geffen © Omrop Fryslân
Twa learlingen fan it Beyers Naudé Gymnasium yn Ljouwert ha in programma ûntwikkele dat helpe kin by de opspoaring fan longkanker. Foar har profylwurkstik ha se ûndersocht oft keunstmjittige yntelliginsje helpe kin by it herkennen fan kankersellen. Dat slagget mei in sekuerens fan 95 persint.
"We wilden iets maatschappelijks doen en we hebben beiden een technische achtergrond", seit Yahya Oufkir. Foar de jonges wie al gau dúdlik dat se wat dwaan woenen mei de opspoaring fan kanker.
Ted de Reus: "Wij hebben meerdere familieleden gehad die zijn overleden aan longkanker. Wij merkten dat het heel vaak een dodelijke afloop heeft en de maatschappij daar wel hulp bij kan gebruiken om minder doden te krijgen aan die ziekte."
Learlingen betinke programma om longkanker op te spoaren, longdokter MCL entusjast
Mei help fan de broer fan Ted kamen se yn oanrekking mei AI, keunstmjittige yntelliginsje. Se krigen in doel foar eagen: it hurder opspoaren fan kanker. "In ons onderzoek zagen we ook dat er niet veel innovatie is op dat vlak. Daardoor dachten we ook dat er veel winst te behalen valt op dat vlak", seit Yahya.
AI wurdt al wol brûkt by de opspoaring fan kanker. Dêr wurde no allinnich röntgenfoto's en CT-scans foar brûkt. De beide learlingen meitsje gebrûk fan patalogyske ôfbyldings. Dat binne mikroskopyske ôfbyldings fan stikjes weefsel út de longen.
"We hebben er 25-duizend plaatjes ingezet. Daar is het programma op gaan trainen", seit Yahya. "Het systeem kan nu op basis van die afbeelding gezonde cellen van longkankercellen onderscheiden."

Stress

Maklik wie dat net. Benammen it foartrajekt duorre lang. De beide jonges moasten alles leare oer de longen en ek wat longkanker krekt is. Dêrnei moasten se it trainen fan in AI-programma yn de fingers krije.
© Shutterstock
"We kregen vooral een paar dagen voor dat we het in moesten leveren veel stress", seit Ted de Reus. "Dan ontdek je allemaal foutjes die je eerst niet gezien had. Toen kregen we wel stress of het het af zouden krijgen en zou werken. Dat is uiteindelijk wel gelukt."

Longdokter is entûsjast

Se krigen help fan de longôfdieling fan sikehûs MCL yn Ljouwert. "Ze hebben iets gemaakt in hele korte tijd waar ik direct in mijn praktijk het proces mee kan versnellen en dat lukt eigenlijk bijna nooit bij zo'n onderzoek."
Longdokter Wouter van Geffen is dan ek bysûnder entûsjast oer de resultaten dy't de twa middelbere skoalbern yn 200 oeren boekt ha. "Normaal vraag je een ICT-bedrijf en dan duurt zoiets vijf jaar en kost een paar miljoen', seit Van Geffen.
"Ze kunnen met dit programma met 95 procent zekerheid zeggen of er longkankercellen aanwezig zijn. Dat is normaal heel ingewikkeld en duurt heel lang. Met behulp van zo'n systeem kan dat veel sneller en efficiënter."

Trochûntwikkelje

Dit is foar it MCL noch mar it begjin. Van Geffen wol hiel graach dat it programma no trochûntwikkele wurdt. "De vervolgstap kan zijn dat we toestemming gaan vragen aan de ethische commissie of we hier ook testmateriaal van patiënten van het MCL in kunnen stoppen en dan kijken of het net zo goed werkt als op het materiaal dat de jongens verwerkt hebben."
Op skoalle wienen se like entûsjast. Dosint begelieder Erik Wessels koe mar ien sifer jaan: in 10. "Wat dit betreft zeker ja. Ik was al heel tevreden geweest als ze een soort Mickey Mouse programma ontwikkeld hadden die vier pixels zou herkennen. Dat ze laten zien dat ze het zouden begrijpen. Maar dit overtreft elke verwachting."