De toan fan Jan Koops: "Orgel"

Mar bi'j karken gaot et niet alliend over et gebouw van hoolt en stien, mar daorin staon vaeke ok nog es monementaole orgels. En daor maek ik mi'j dan weer zorgen over.

Now is et ok wel dudelik dat niet elkeniene et spietig vient as orgels niet meer in karkdiensten bruukt wodden zollen. Bands mit vule lewaai, youtubefilmpies of CD's nemen in vule karken hieltied vaeker de rol van et orgel in diensten over.

Now zal ik niet zeggen dat d'r gien CD's binnen mit prachtige meziek. En ok kuj' op youtube schitterende filmpies vienen mit teksten en meziek die gien ofbreuk doen zollen an een goeie dienst. En ja, ik weet dat jongelui et orgel vaeke mar een oolderwets instrement vienen. Niet sexy genog veur disse tied.
Mar veur mi'j is een karkdienst pas een karkdienst as et orgel mooi bespeuld wodt. En vanzels kun aandere instrementen ok wel een mooie bi'jdrege leveren, mar zonder et orgel, nee, dan vien ik et vaeke mar wat behelpen.

Tien jaor leden was ik betrokken bi'j een prejekt daor alle kiender van een eupenbaore basisschoele per klasse in de karke kwammen en ik uutleg geven moch over ien en aander. En vanzels hawwe een orgenist invleugen die de meugelikheden van et orgel heur leut.

Een peer jaor laeter hewwe een speciaol orgelprejekt had daor schoelekiender zels uut een huurd bouwpakket een taofelorgeltien in mekeer zetten konnen. In et pakket zatten echte orgelpiepies, een blaosbalgien, echte toetsen en zokswat. En et kon echt bespeuld wodden.
Of d'r een kiend bi'j zat dat laeter orgenist wodden zal? Och, ik daenk et niet, mar et stoffige en suffe bield dat kiender bi'jtieden hebben van een orgel, dat hewwe weghaelen kund.

Oflopen maendag was d'r in de Hobbe van Baerdtkarke in De Jouwer ok zoe'n prejekt. Ik kwam daor te laete aachter, aanders wa'k d'r graeg even henne gaon.
Et was mi'j de reize en et intreegeld wel weerd west.
Ze gavven daore die morgen een theaterveurstelling over et orgel.

Deensdagmiddag leuten ze op Radio-1 een kotte impressie heuren van et prejekt en dan veural de reakties van kiender. In geef Fries vertelde Yfke enthousiast wat ze d'r an beleefd hadde. En op verzuuk van een aander kiend zette de orgenist et Vader Jacob in, dat vanzels mitzongen wodde.

Kiek, et zal de verkope van mooie Johannesorgels niet naor een rekordhoogte brengen, en ok zullen d'r wel niet meer kiender deur in de karke kommen, mar ok mit dit prejekt wodt et orgel weer even uut zien stoffige jasse hulpen.

Now heur ik jim vraogen: "Is een dienst zonder orgel veur jow dan gien karkdienst?" Onzin vanzels. Doe d'r nog gien orgels weren mossen ze et ok doen mit aandere instrementen of mit veurzangers.
En ja, ok vrogger weren d'r meensken die niks van et orgel hebben mossen. Johannes Calvijn, de grote refermater, nuumde et orgel zels: de sirene van de duvel. Een mal mannegien, die Calvijn, vienen jim ok niet?

Now ja, et zal dudelik wodden wezen: ik bin enthousiast over et orgel. D'r bin orgenisten bi'j die et niet holen bi'j de noten die op pepier staon, mar die de registers zo eupentrekken en d'r zo op los improviseren dat et een lust is om naor te luusteren. Veurige weke presteerde een orgenist et om bi'j et veurspeulen van De Heer is mien huder, fragmenten van Op de grote stille heide d'r deurhenne te weven.

Kiek, dan bi'j veur mi'j een grote. Niet elkeniene zal et opvalen wezen en of de man technisch goed orgelspeulen kan, och daor kan 'k gien oordiel over hebben, mar de kreativiteit en et speulen mit gevuul deden mi'j in gedaachten even in de hanen klappen."