In jier wachtsje op psychologyske soarch: "Dat is heel naar en doet zeer"

In terapeut fan KieN oan it wurk © Omrop Fryslân
De wachtlisten by ggz-ynstellingen binne lang. Ek by de psychologen en psychiaters fan KieN yn Snits. Dêr stean no mear as hûndert folwoeksenen op de wachtlist, dy't mear as in jier wachtsje moatte op in behanneling.
"Wij moeten tegen mensen zeggen dat we geen budget hebben om ze aan te nemen." It is in nuvere situaasje foar Elbert-Jaap Schipper. Hy is psychiater en direkteur soarch by KieN. Der melde har genôch potinsjele wurknimmers oan om de lange wachtlisten fuort te wurkjen, mar der is gjin jild beskikber om it út te fieren.
Jongeren (18-25) zijn kwetsbaar, maar moeten ook wachten
"De zorgverzekeraars verdelen het budget", seit Charlotte van der Wall. Sy wurket as psycholooch en direkteur soarch by KieN. "Ze maken dus potjes voor elke organisatie, terwijl de mensen zelf kiezen. Dan krijg je soms een potje dat leeg is, terwijl er wel mensen naar je toe komen. Dat is bij ons het geval. Terwijl andere organisaties geld over hebben."
Eartiids wiene de regels wat frijer. Dat is skrast, om't guon soarchoanbieders dat fertrouwen misbrûkten. "Als er iemand misbruik maakt van een bepaalde regeling, dan komen er meer regels en meer controle. Zo is eigenlijk onze samenleving overspannen aan het worden van alle regels."
Je leest de dossiers en het zijn schrijnende verhalen.
Elbert-Jaap Schipper, psychiater
En dus sit der foar Schipper op it stuit neat oars op as minsken nei de wachtlist ferwize. "Dat is vreselijk om te doen. Het gaat om mensen met complexe problematiek. Dat zijn mensen die vaak al ergens anders zijn geweest en daar niet de behandeling hebben gekregen die ze nodig hebben. Je leest de dossiers en het zijn schrijnende verhalen. Het is echt heel naar en het doet zeer om ze een jaar lang te laten wachten."
De minsken dy't har melde, binne just minsken dy't tinke dat der lang om let ljocht oan de ein fan de tunnel is. "Nu is het inmiddels wel bekend dat we een wachtlijst hebben. Ze horen het vaak al meteen van de huisarts, maar toch kiezen ze ervoor om bij ons op de wachtlijst te komen. Het spreekt ze aan wat we kunnen bieden, dus dan maar dat jaar wachten."
Elbert-Jaap Schipper, direkteur soarch by KieN © Omrop Fryslân
Van der Wall en Schipper meitsje harren benammen soargen om jongeren tusken de 18 en 25 jier op de wachtlist. Dy wurde meiteld as folwoeksenen.
Schipper: "Het probleem is dat zij nog in een heel belangrijke fase van hun leven zitten. Op allerlei manieren ben je je dan aan het ontwikkelen. Als het dan misgaat, heeft dat gevolgen voor de rest van je leven. Als je dan mensen op het goede spoor kunt zetten, hebben ze daar profijt van gedurende de rest van hun leven."
Ut ûndersyk docht ek bliken dat yn dy jierren de measte mentale problemen ûntstean. Dochs kinne de jongeren net samar foarrang krije. "Het wordt heel lastig als je moet beslissen wie je voor laat gaan. Dan krijg je zeer ingewikkelde discussies over wat nu ernstiger is en wie het eerst zorg nodig heeft."
Charlotte van der Wall © Omrop Fryslân

Trije oplossingen

Ynkoarten komme in Twadde Keamerlid en trije leden fan Provinsjale Steaten op wurkbesite by KieN yn Snits. Van der Wall wol dan graach trije mooglike oplossingen beprate mei de politisyi:
1. Mear budzjet foar jongeren fan 18-25.
"Dat is een goede investering in onze samenleving. Dat zijn de mensen die de toekomst hebben. Zij moeten als losse doelgroep gezien worden, aangezien ze in die belangrijke ontwikkelfase zitten."
2. Mear fertrouwen yn de soarchprofessionals.
"Het beleid komt nu meer voort uit wantrouwen. Minder regels, want nu wordt vaak achter een bureau besloten hoeveel zorg iemand nodig heeft. Ik heb nog nooit iemand behandeld die het niet nodig heeft. Dat doet niemand. Misschien een enkeling, maar daar moet je geen regels op baseren."
3. De budzjetten opnij ferdiele.
"Koppel het budget aan de mensen zelf, zodat mensen zelf kunnen bepalen welke zorg ze waar willen. Koppel het dus los van de instanties en laat de zorgnemer bepalen."