De toan fan Jan de Groot: "Karbidskiete"

Jan de Groot © Omrop Fryslân
"Waarskynlik sille se 't mij fooral in 'e wouden niet in dank ôfnimme, maar ik sit gelukkig op 't failige Bildt der't dut gyn tradisy is.
Wer hestou 't over? O ja, sorry, der had ik met beginne motten. Ik hew 't over karbidskiete. En jim hewwe al bespeurd dat ik der helendal niks met hew. Karbidskiete fyn ik dan ok de meest onnoazele aktiviteit die't je maar bedinke kinne. 't Het werklik niks om 'e hakken.
De toan fan Jan de Groot
Dochs binne d'r 'n prot die't soks geweldig fine. Blykber is't geweldig om hyltyd 'n knal te horen. Ik begryp echt niet dat mînsen geniete kinne fan knallen. Dat se dan gnize om en waarskynlik kikke fan alle knallen die't komme.
En reken d'r maar op dat 'n prot fan die ôfstekers d'r al maanden naar útkike dat se in desimber weer knalle mâge. In die tiid worre d'r melkbussen regeld, motstou maar rekene, en fansels karbid.
En dan gaan se op oudjaarsdâg naast nander staan. Allegaar achter de melkbus, de boel ansteke en knalle maar. En gnize èn gnize. Neffens mij klinke alle knallen 't selde. Maar meskien is de foorpret mooier as 't knallen; dat sou ok kinne.
Gûnstou 't deuze mînsen dan niet? Jawiswel, maar ik begryp niet watfoor lol dat se der nou an beleve. Je kinne ok gewoan sworvels ensoa kope en knalle late. Dan hewwe je d'r 'n stik minder werk fan, al is dat ok 'n nutteloas tiidferdriif.
Trouwens, gewoan fuurwerk worde fleden jaar en 't jaar derfoor ferboaden om ôf te steken, maar karbid niet. Ik sou wel 's wete wille werom. Hoort karbid dan niet bij 't fuurwerk? 'n Rotsy en 'n karbid knalle dochs baidegaar? Dan fyn ik 't núvver werom karbid al mâg en 'gewoan' fuurwerk, tussen anhalingstekens, niet. Ik worde gek fan myn aigen fraag en derom hew ik dat even opsocht.
Karbidskiete fâlt niet ônder 't nasjonale fuurwerkferbod. Soa'n ferbod mot lokaal regeld worre. Dus deur burgemeesters. En die gâven al toestimming foor karbidskieten. Ik fyn dat 'n halfwiis beslút, maar karbidskiete fyn ik sels al halfwiis genog. Maar goed, ik gun elkeneen syn of hur plezier en hoop dat de karbidsôfstekers ôflopen dagen genoaten hewwe fan die 'geweldige' knallen.
En o ja, maak d'r ok 'n knallend 2023 fan. En dat geldt fansels foor elkeneen."