Fryske sikehuzen kinne corona goed oan, mar wol soargen oer long covid

Yn sikehûs MCL yn Ljouwert hawwe se op de longôfdieling en op de ynterne genêskunde-ôfdieling bêden foar coronapasjinten. It giet op it stuit om in tsien fêste bêden dy't klearstean. Pasjinten krije dêr help fan spesjalisearre ferpleechkundigen.

Der is mear doel oer covid en de soarch is better regele, seit longdokter Jolanda Kuijvenhoven fan MCL. "We proberen goed voorbereid de winter in te gaan. Er ligt ook een opschalingsplan, zodat we meer patiënten kunnen opvangen als dat nodig is."

De coronafariant dy't no opdûkt wurdt as in mylde fariant sjoen. Mar dat is net fuort te fernimmen oan de pasjinten yn it sikehûs, seit Kuijvenhoven: "De mensen die binnenkomen zijn behoorlijk ziek."

Wol merkt Kuijvenhoven op dat de measte sikehûspasjinten ek fan wat oars te lijen hawwe. "Dat zijn vaak mensen met onderliggende problemen of een andere ziekte. Maar we zien ook nog steeds mensen die dat niet hebben, maar wel door corona zo ziek zijn dat ze zuurstof nodig hebben en dus in het ziekenhuis moeten liggen."

De druk op de intensive care-ôfdielingen is der no al ôf. Drige ferline jier de soarch noch folslein fêst te rinnen, no komme pasjinten allinnich by útsûndering op dy ôfdieling.

"We hebben net de zomerperiode gehad waarin de druk iets minder was. We zien wel in de afgelopen 6-9 maanden dat patiënten langer op de verpleegafdeling kunnen blijven of überhaupt geen IC meer nodig hebben", jout Kuijvenhoven oan.

Dat hat foar in part te krijen mei de bettere soarch dy't op ferpleechôfdielingen levere wurde kin. Dat wurdt dien mei medikaasje en in soad soerstof. "Er liggen ook mensen in het ziekenhuis met corona die niet meer naar de IC kunnen vanwege andere ziekten."

Kuijvenhoven hopet dat it sa bliuwt: "Of het over een half jaar nog steeds zo is, dat is lastig in te schatten."

Wat bot ôffalt is it tal minsken dat lang klachten hâldt, de groep mei long covid, of sa't it no neamd wurdt, post covid. Ut ûndersyk docht bliken dat ien op de acht minsken in healjier oant in jier nei de ynfeksje noch klachten hâldt.

"We hebben jonge mensen in de bloei van hun leven met kinderen en een carrière die geen fut meer hebben. Je hebt de wat oudere mensen die heel erg moe worden of kortademig worden. Het is eigenlijk een heel spectrum van klachten."

It opknappen duorret lang, fynt Kuijvenhoven. Benammen om't in jier foar it werstel al hiel lang is foar in firusynfeksje.

In dúdlike behanneling foar de postcovidpasjinten is der net. Guon wurde better fan fysio- of ergoterapy. Der wurdt dan ynset op it fersterkjen fan de spieren. Oaren krije help by it sykheljen.

"We besteden veel aandacht aan ademhalings- en ontspantherapie. Wat we heel vaak zien bij patiënten met langdurige klachten is dat de ademhaling niet meer functioneert zoals het zou moeten."

Dat klinkt miskien wat nuver, seit de longdokter. "Maar het is hyperventilatie. Dat doet alleen geen eer aan wat er aan de hand is. Dat is namelijk een disbalans tussen je hersens die zeggen hoe je moet ademen hoe je dat daadwerkelijk doet. We leren de hersenen om die ademhaling weer rustig te krijgen, op de goede plek."

Mar njonken de spierfersterking en it sykheljen is der ek help fan in psycholooch. Ek dat hat te krijen mei de bâlans tusken wat it lichem docht en de harsens wolle.

"Als iemand langdurige klachten heeft, heeft dat invloed op de psyche. Een psycholoog kan daarbij helpen." Benammen jongere pasjinten hawwe dêr ferlet fan. Dat is de groep dy't midden yn it libben stiet, mar troch de ynfeksje net mear de âlde is.

Kuijvenhoven: "Ze hebben veel vragen. Word ik weer de oude? Wat moet ik doen om weer de oude te worden? Kan ik weer aan het werk of moet ik ander werk zoeken? Dat zijn vragen die voor een medicus lastig te beantwoorden zijn."

Mei help fan ûnder oare bedriuwsdokters en maatskiplik wurkers wurdt sjoen oft en hoe't minsken wer oan it wurk kinne, of dat socht wurde moat nei oar, passend wurk.

De wichtichste behanneling is miskien wol de dreechste, seit Kuijvenhoven: "Mensen vertellen dat ze moeten luisteren naar hun lichaam. Dat ze rust moeten pakken als het lichaam dat aangeeft."