De toan fan Jan Koops: "Stress"

Jan Koops © Omrop Fryslân
"Deensdag ston in de Liwwwadder een stok over stresskiepen. Trein- en busvervoerder Arriva is zo he'k temeensen begrepen - een kampagne begonnen daormit ze mit een bus deur de perveensie gaon.
Ze willen jonges en maegies van middelbere en hogere schoelen bewust maeken van de stress in heur leven en ze leren daor beter mit omme te gaon.
Stress is trouwens niet altieten verkeerd. D'r bin ok mementen waorop et jow goed van passe komt daj' stress hebben. Zo bin d'r ok meensken die beter presteren as ze onder drok staon.
De toan fan Jan Koops
Bi'j alle kampagnes heurt tegenworig ok een webstee vanzels. Dit keer is dat tokaboutstress.nl en dan tok schreven zoas et uutspreuken wodt t.o.k.
Waoromme moet zoks now weer in et Engels? Wat is d'r mis mit pratenoverstress ? Of prateoerstress? En as et dan tóch in et Engels moet, waoromme dan in straottael tok about stress? En waoromme gaot et eins over stresskiepen en niet over stresshaenen? Mi'j donkt dat niet alliend mar vrouwluden lieden zullen deur stress.
In et artikel gaot et zels alliend mar over manluden. Zo is op de foto te zien hoe dippeteerde Hoogland in de kantine van de Rieksschoelengemienschop Simon Vestdijk in Harlingen een spullegien döt met een zonuumde VirtualReality-brille, ok al weer een Engelse term daormit doeld wodt op een brille daor ie een keunstmaotige warkelikhied mit zien, een digitaole warkelikhied waor ie ok in ommestappen kunnen.
Zels he'k jaoren leden op een beurs es zoe'n brille op had daormit ik op ofstaand deur een museum lopen kon. As ik naor veuren leup dan leup ik in dat museum ok naor veuren. Ik kon deuren eupen doen en trappen oplopen. En dat wiels ik in een kleine stand op een beurs ston.
De dippeteerde speulde tegen eersteklasser Milan et spellegien, of moe'k zeggen de game, Stressjam.
In dat spul bi'j op een exotisch eilaand daor ie alderhaande opdrachten uutvoeren moeten en dan et juuste stressnivo moe'n leren te bruken.
Zo moej' glaezen ballen verplaetsen, lelke wapsen kalm zien te kriegen en ravijnen overstikken. En wiels ie dat spellegien speulen meet een apperaot jow hatslag en aosemhaeling daormit jow stresssysteem dudelik wodt. Aj' jow stress goed beheersen kunnen dan koj' in et spel op een volgend niveau, of moe'k hier zeggen level?
Et idee aachter disse kampagne is niks mis mit vanzels. Dippeteerde Hoogland zee daorover: De jongerein hat in hiel drege tiid hân. De kampanje sil miskien net oeral oanslaan. Mar dat it in bydrage leverje kin, dêr giet it om." Groot geliek vanzels.
Mar waoromme alliend mar jongelui? Moej' es kieken hoevule stress d'r in disse tied is onder volwassen meensken en oolderen.
Deur de mar oplopende priezen van elektrisch en gas, deur de bosschoppen die hieltied mar duurder wodden, deur de zorgverzekering die weer een tientien de maond omhogens gaot, en gao mar deur.
En wat te daenken van al die meensken die in Frieslaand mit de bus van etzelde Arriva van A naor B moeten. Aj' bi'jgelieks vanuut Westergeest mit de bus naor Drachten willen dan bi'j zoe'n anderhalf ure onderwegens. Anderhalf ure over dik 28 kilemeter. Aj' de wiend niet tegen hebben dan doej' d'r op de fietse krek zo lange over. En dan hoej' niet iensen op een elektrische fietse te rieden.
Jacob Dijkstra, de zonuumde consessiemanager van Arriva, zee over heur mitwarken an de stresskiepe-aktie: "Wy binne in maatskiplik belutsen organisaasje''. Now, dat kan wel wezen, mar laot jow maotschoppelike betrokkenhied liever zien in een betere dienstregeling daor meensken op et plattelaand wat an hebben.
De perveensie steunt disse stresskiepe-kampagne van Arriva. Et is te hopen dat de perveensie Arriva ok anvietert en zorg veur een beter busnetwark deur Frieslaand henne, want sund dat lietien van Höllenboer uut 1995, Busje komt zo, komt de bus alliend mar hieltied laeter."