De toan fan Jan Koops: "Verschillen"

Jan Koops © Omrop Fryslân
"Begin disse weke weren de tegenstellings groot. Maendag de begraffenis van Keuninginne Elisabeth van Engelaand en deensdag Prinsjesdag in Den Haag.
Maendag een tillevisieuutzending daorin gien beveiligers of schoonmaekers te zien weren; deensdag stofzoegende meensken in de Keuninklike Schouwburg en om alle hotemetoten henne zaggen wi'j kerelties mit de ogen alle kaanten opkieken om ingriepen te kunnen moch d'r wat gebeuren.
Maendag volk dat urenlange in de ri'j staon wol om de stoet mar zien te kunnen; deensdag boeren die mit grote trekkers de boel versteuren wollen.
De toan fan Jan Koops
Maendag vule goelende meensken om et verlös van heur keuninginne. Ik wil heur nog even 'daankewel en dag' zeggen" zeden ze. Deensdag schreeuwend en fluitend volk dat heur keuning liever vandaege kwiet as riek liekt te wezen.
Maendag meensken die heur keuninginne erveren hadden as opkommend veur de inwoners van heur laand. Deensdag wodde oonze keuning riegelmaotig "Laandverraoder!' toe reupen.
Zitten die verschillen tussen maendag en deensdag alliend mar in et verschil tussen een begraffenis en een poletiek hoogtepunt? Of zit d'r meer aachter?
Ie zollen ommers daenken dat ok de meensken in Engelaand reden genog hebben om lelk te wezen. De ekenemie staot d'r nao Brexit mar minnegies veur en de warkelooshied is d'r groot, wiels et in oons laand ekenomisch juust hiel goed gaot en veul bedrieven hier kun niet an genog passeniel kommen.
Ien opvalend verschil is d'r al. Een peer daegen veur et wegraeken van de Engelse keuninginne wodde Lizzy Truss deur heur vraogd om premier van et Verenigd Koninkrijk te wodden as opvolger van Boris Johnson, de man die mit kwinkslaegen en leugens et heufd boven waeter prebeerde te holen mar nao et zovuulste schandaol uutaendelik toch oftreden mos. Ik kan mi'j zo veurstellen dat vule Britten dat as een bevri'jding vuuld hebben.
En dat wiels in oons laand et geschutter van et kammenet iewig liekt deur te gaon, et gaswinningsschandaol opvolgd wodde deur et toeslaggenschandaol en dat weer deur de stikstofellende en nog meer. En dat onder leiding van een premier die an selektief geheugenverlös leidet en die belangrieke SMS-ies wegmoffelt van zien tillefoon.
De premier ok die in 2017 zee, doe him vraogd wodde naor zien visie op de lange termijn: Aj' visie zuken, dan moej' naor de oogarts." Mar veurig jaor nog haelde Sigrid Kaag in heur H.J. Schoo-lezing een tekst an uut et Biebelboek Spreuken, daor staot: Waor gien visioen is daor vervaalt et volk tot baandelooshied." En dezelde Rutte en Kaag zitten now in ien kammenet dat veur grote preblemen staot en, as een aep in een boom, van krisis naor krisis slingert.
Mar ok bi'j et oplossen van al die krisissen springen ze van de iene takke op de aandere en de vraoge is of d'r wel een saemenhangend beleid is, een visie, daor al die oplossings een logisch gevolg van binnen.
Et het allemaole wel wat weg van een vroege Sunderklaos. Wi'j kriegen een groot pak, mar awwe et pepier d'r ofhaeld hebben, dan zit daor weer een pak in en dat gaot mar deur tot we op et lest mit een hiel klein fopkedogien aachterblieven. En dat kedogien bin segaren. En nee, gien segaren uut de eigen deuze, mar uut de speerpot van oonze kiender en kleinkiender.
Want al die miljarden daor ze now mit smieten as speulen ze in Den Haag Monopolie, al die miljarden zullen vroeg of laete een keer argens van betaeld wodden moeten.
Caberetier Jan Beuving maekte deensdagaovend in Op1 tussendeur even een kwinkslag doe et gong over et deur et kammenet in te voeren energieplefon. Hi'j vreug him of of dat plefon wel iseleerd was. We moe'n oons inderdaod ofvraogen of al dit haostwark wel leiden zal tot de oplossing daor de minstbedielden in de saemenleving wel beter van wodden zullen of dat weer grote energiebedrieven as lesten et beste en et hadste lachen zullen.
Ik bin dus gien fan van disse regering mar et is ok niet te hopen dat d'r bi'jkotten een kammenetskrisis komt. Openi'j verkiezings en een maondenlange fermaosie, dat zal et tal krisissen alliend mar groter maeken. Mar et wodt al tied dat d'r een wieze man of vrouw as Salomo opstaot in et kammenet."