De toan fan Jan de Groot: "Hyt"

Jan de Groot © Omrop Fryslân
"Blikstynders, wat waar 't hyt an 't begin fan fleden week, niet? Is 't ooit soa hyt weest? Ja, ik loof fan drie jaar leden. Doe is't aigenlik begonnen om ekstreem hyt te wezen. Jawis, derfoor kon 't ok hyt weze, maar neffens mij niet soa as de lêste jaren.
De toan fan Jan de Groot
Begripe wij 't nou goed datstou 't in dyn kollum over 't weer hewwe silst? Ja, maar dat is dochs niet soa núvver? D'r gaat ommers gyn dâg ferbij at d'r niet over 't weer praten wort. Fral met die ekstreme hytte.
Sels hew ik gyn problemen met deuze wêrmte. Ans said: ik kin d'r heel goed teugen. Just, ik bin soa'n tradisjonele koukleum in 'e winter. Maar niet elkeneen kin soa goed teugen 'e wêrmte en om sokke mînsen motte wij metnander heel goed dinke. In lannen der't 't faak nag wêrmer is, gaan d'r sels 'n prot mînsen an doad.
Dat is waarskynlik de reden dat men nou feul harder met 't hytteplan swaait. Swaaie met soa'n swaar hytteplan likent mij trouwens wel even lekker, want dat is 'n soort fan waaier at je d'r met swaaie. Geeft eventsys ferkoeling.
't Hytteplan dus. De samenfatting wort gelukkig overal bekind maakt en at je dat dan leze, dan binne dat allegaar loochise punten, maar blykber motte se wel alle keren goed ônder de andacht brocht worre om mînsen skerp te houwen. Maar skerp houwe met 't hite weer is nou ok weer niet soa maklik
Mînsen kike altiten út na skitterend weer, at je se in 't algemeen hore, maar dut weer fine se dan weer feulsten te bot en beginne te krimmeneren.
Aigenlik begryp ik dat ok wel, want at je d'r niet teugen kinne, dan hewwe je 'n min hutsy. Fleden week saai 'n frou teugen mij en laai mij út hoe slim de hytte foor hur waar.
Bij ekstreme hytte likent 't wel at 't hele lând ontwricht wort. Troperoasters worre insteld befoorbeeld. Feerder worre d'r 'n prot aktiviteiten skrast, om't 't te gefaarlik is en elkeneen wort fersocht om soafeul mooglik thús te bliven en/of in 't skâd te sitten. Ja, at je dat hore, dan likent 't at je open deuren intrappe.
Maar de deuren open houwe, sou'k met dut hite weer maar niet doe, at ik jim waar. Niet alleen omdat je dan de wêrmte na binnen hale, maar ok die ferskriklike michys. Fral die nefys laide tot slapeloaze nachten. Ik loof dat elkeneen dat wel 's metmaakt het in 'e slaapkamer.
Dan dinke dat je 'n nachttút fan je frou krije, maar dan gaat krekt de soemer ôf: 'n insekt. Je doen 't licht an en dan begint 't spultsy skúltsyblink. Je soeke dat kring met 'n mîgeklapper. In gedachten sien ik soa'n ding al ergens ferskúld sitten. Dan sien ik 't gewoan foor mij dat 't besy syn fleugeltsy foor syn bekky hout en gniffelt om't-y d'r fan geniet dat ik 'm niet fine kin.
Goed, dan motte se 't sels ok maar wete, want dan komt d'r 'n rigoreuze maatregel: 'n spoitbus maakt namelik 'n eand an 't dochs al korte leventsy fan soa'n nefy. De rust keert dan gelukkig weer werom. Maar ja, nou nag in slaap komme met die enorme hytte..."