De toan fan Jan Koops: "Tuunwark"

Jan Koops © Omrop Fryslân
"Doe wi'j 26 jaor leden oons veurige huus kochten, doe was dat mit omreden d'r een schitterende aachtertuun bi'j was. De vrouw van et echtpeer dat d'r woond hadde was de tuunvrouw en zorgde d'r veur dat et d'r altied tiptop bi'j lag.
Et was een groot terras mit grindtegels, mar hielemaole daoromhenne een flinke border van 0,5 meter hoge en 1,5 meter diepe, mit prachtige bloemen.
Et gehiel hadde wel wat weg van een kupe, en dat was te marken ok: as et regend hadde dan kon et waeter niet vot en bleef et weethoelange staon, tot et op et lest toch allemaole tussen de grindtegels de grond inlopen was.
Wi'j hadden de vriezer in de gerage staon en mossen soms deur et waeter om een gehakballe, of kiepevleis bi'j et eten kriegen te kunnen.
De toan fan Jan Koops
Now was ik, in tegenstelling tot oonze pappe, hielemaole gien tuunman; butendat ha'k een voltieds baene en nog wat bestuursfunkties, dat nao verloop van tied leup et hielemaole uut de klauwen. En aj' ien keer flink aachterop binnen mit tuunonderhoold, now, dan wodt et een hiele toer en krieg 'm weer op odder.
Jim raoden et al: hoe langer we d'r woonden, hoe wilder et wodde. Zo now en dan gong ik d'r nog wel wat roeg deurhenne, mar et leek ik niks meer op de tuun die we mit et huus kocht hadden.
Op et lest hewwe alles strippen laoten, en doe mit tegels bestraot mit d'r omhenne wat bloemborders van opstaepelde stienblokken. We hebben de tuun doe ok wat oflopen laoten en butendat waeterofvoer regeld. Hielemaole top!
Doe we drie jaor leden vrunden of buren foto's zien leuten van et huus dawwe doe kocht hadden en daor we now in wonen, doe wodde zo now en dan es even wat schuin mien kaante op keken. En d'r weren goenend die et rechtuut dusten te vraogen: "Zie ie zoe'n grote tuun eins wel zitten, Jan?"
Now had ik daor, veur we et huus kochten, wel goed over naodocht vanzels. Mar as meensken zo dudelik heur twiefels uteren, ja, dan woj' bi'jtieden toch wat onzeker vanzels. Mar now wonen we hier dik anderhalf jaor en ik heb wat ervering kregen. Starker nog: ik hebbe zuver nocht an et tuunwark. Behalven dit veurjaor, doe ik twie maond hielmaole niet fit was.
Kiek, daor holen et weer en ok de tuun gien reken mit vanzels. Mar nao wat inhaelwark bin'k now aorig op regel. Hier en daor nog een klein inhaelslaggien maeken en dan bin'k bi'j.
Meensken kieken d'r vaeke van op da'k wille an de tuun beleve.
Mar oflopen deensdag wodde mi'j dudelik waoromme ik et mooi vien. In et Friesch Dagblad ston dat bewezen is dat tunieren gelokkig maekt. Now is d'r wel et ien en aander op dat onderzuuk en op de daorop baseerde risseltaoten of te dingen.
Et bleek te gaon om een onderzuuk onder alliend mar vrouwluden. Zi'j hadden tunierslessen volgd. De vraoge is dus of veur manluden wel dezelde uutkomsten gellen zollen. En, dat die vrouwluden gelokkig wodden, ligt dat an et tuunwark, of bin ze verkikkerd raekt op de lerer en wo'n ze daor gelokkiger van?
Butendat: as de lessen klaor binnen en de vrouwluden staon d'r alliend veur, zollen ze dan nog gelokkig wodden van et tunieren of zitten ze dan mit de hanen in et haor? Vervolgonderzuuk liekt mi'j neudig te wezen.
Uut eerder onderzuuk het al es blieken daon dat et grote pluspunt van tunieren ok wezen zol daj' et alliend doen; jow brein kan dan even flink bekommen van alle ingewikkelde relaosies in et daegeliks leven.
Now wil ik daor votdaolik bi'j antekend hebben dat et aandersomme ok gelt: As ik in de tuun an et wark bin, dan vien ik et heerlik as zo now en dan es even iene bi'j et stek staon komt. Iene van de buren of zomar een veurbi'jganger. Wi'j maeken dan altied even een praotien, en in die tied kan ik even wat bi'jkommen van de inspannings van et tuunwark.
Gister was et de verjaordag van oonze pappe. Hi'j zol honderdeniene wodden wezen. Daor mos ik even an daenken doe ik bi'j oons op et terras de bloembak zag die hi'j wunnen hadde mit een tuunwedstried van de buurt.
Ik zal nooit een tuunwedstried winnen, mar ik daenk niet dat oonze pappe docht hadde dat ik ooit nog es tuunman wodden zol. En hi'j is niet de ienige!"