Alde tiden werlibje op skip Witte Swaen en yn fernijd besikerssintrum yn Harns

De bou fan de Witte Swaen leit stil fanwege de winterstop, mar der wurdt wol drok wurke oan it nije besikerssintrum. Sa is der in nije hal makke dy't romte biedt om mear sjen te litten fan de âlde Hollânske boustyl en de skipfeart yn Harns.

Gewoanlik is it besikerssintrum iepen, mar it ôfrûne jier gong dat troch de coronakrisis wol efkes oars. It sintrum hat beheind iepen west. Der wie faak ek mar plak foar in pear besikers tagelyk, om't de romte frij krap wie.

Om yn de takomst mear minsken ûntfange te kinnen en it hiele ferhaal te fertellen, ha de kleure wenten no in trochrinrûte krigen. Ek wurdt der boud oan in nije hal, dy't de Stichting Expeditieschip Willem Barentsz romte biedt foar gruttere objekten.

Sa is der romte foar in makette fan Harns út de 16de iuw. Dêrneist moat it besikerssintrum ek it ferhaal fan de Wite Swaen fierder fisualisearje kinne. Der binne ideeën om te wurkjen mei livebylden fan it skip ôf.

It projekt fan sawol it besikerssintrum as de Witte Swaen binne echt te markearjen as in mienskipsprojekt neffens Paul Meijeraan, foarsitter fan de stichting. "De groep vrijwilligers is zo divers en rijk aan mensen, dat het de mooiste combinaties opbrengt." Ek seach Meijeraan foarhinne yn it besikerssintrum dat in protte minsken "hun steentje wilden bijdragen".

"Zo stapte er op een dag een man binnen die had gelezen over de klok die mee was aan boord. Hij wilde deze klok wel nabouwen voor ons, zelfs al kostte het project uiteindelijk twee jaar tijd. Of het verhaal van de persoon die wel een schilderij wilde uithouwen en later ook de witte zwaan voor op het achterschip heeft gemaakt. Als je ziet hoeveel werk er al in het schip zit, krijg je wel echt bewondering en waardering voor de manier waarop ze dit vroeger deden."

Yntusken wurdt al tsien jier oan de Witte Swaen wurke. In wichtige konklúzje fan it eksperimint wie dat de boutiid goed oerienkomt mei wat eartiids gebrûklik wie. Destiids bouden sy de romp fan in seeweardich skip yn trochsneed yn net mear as fjouwer moanne.

"Wij werken met een kleiner team en veel minder aan het schip dan dat destijds werd gedaan" jout inisjatyfnimmer Gerald de Weerdt fan it projekt oan. "In de 16e eeuw werkte er een veel grotere groep mensen mee aan een schip. Ze werkten zes dagen per week en draaiden tien uren op een dag. Ons team bestaat uit zo'n 25 mensen die gemiddeld één of twee dagen meewerken aan het schip. Maar als je de werkuren vergelijkt zijn we even ver. Dat is best wel bijzonder."

Yn prinsipe leit it skip klear om út te farren. Allinne it twadde part fan de mêsten moat noch pleatst wurde en it tou moat knoopt en befêstige wurde. Dat is in grutte put dy't sa'n 4,8 km oan tou en santich katrollen telt. "Het wordt puzzelen waar de blokken en touwen precies moeten komen om ervoor te zorgen dat het schip de juiste ligging heeft in het water en de zeilen de beste stuwing kunnen krijgen. Dat is een van de essentiële onderdelen van het gehele project", seit De Weerdt.

It doel is om yn de simmer de earste testfearten te meitsjen op de Iselmar. Gean dy oefeningen goed, dan sil de Witte Swaen de Fryske havens bydel farre, fan Starum nei Makkum. Letter wolle se de rûten hieltyd fierder útwreidzje.