Kollum: "Held op sokken"

"No't ik fakânsje ha by de NHL bin ik wer efkes oan it wurk hjir by de Omrop. Ofrûne tongersdei kuiere ik fan it parkearplak nei de foardoar fan it Omrop-gebou. Dêr, njonken de doar, stiene twa pear skuon. Fjouwer fan dy swarte wurkskuon mei stielen noazen en in dikke profylsoal. Sa'n soal dêr't modder him hearlik tusken wrotte kin om ferfolgens yn lytse brokje oeral der wer út te griemen. En krekt dêrom stiene dy skuon dêr. Om al dat gegriem foar te kommen.
Doe't ik de redaksje oprûn sieten der twa krease jonges oan de tafel te kofjedrinken. Ik skatte se op in jier as twintich, net folle âlder. Se hiene beide wurkklean oan fan in túnbedriuw en dêrûnder seach ik twa pear wite sokken. Dit wiene dus de mannen fan de wurkskuon bûten by de foardoar.
Ik smolt doe't ik se sa op sokje sitten seach. Wat sille dy thús faak in mem hân ha, dy’t lilk de holle skodde as se wer mei de modderpoaten de keuken yn wâde wienen. Wat sille dy faak heard ha: 'Jonge, doch no efkes de skuon út by de achterdoar'. Noait ha se dat thús dien fansels, mar no, no't se oan it wurk binne, gean de wurkskuon netsjes út by de foardoar.
Ik fyn soks prachtich. Mar net elkenien sjocht hjir de sjarme fan yn. Ik spruts in skoftke lyn mei in frou dy't al in oantal jier yn Fryslân wennet. Mar se kaam oarspronklik fan de oare kant fan de Ofslútdyk, sa’t se dat sels sei. Ut de grutte stêd dus. En ek al befoel it wenjen har hjir yntusken wol aardich, se koe oan in oantal saken mar net wenne.
Alderearst fansels ús Fryske taal, dêr't se noch altyd gjin hout fan snapte. Ek ús stugge aard wie noch wolris dreech yn te skatten. En doe kaam it praat op klompen. Se snapte net dat der noch altyd minsken wiene dy’t op klompen nei de winkel gongen of nei in jierdei. Lit stean nei it sikehûs. En it ferbjustere har noch mear dat der minsken wiene dy’t ferfolgens by de yngong fan it sikehûs de klompen útdienen. Dêr koe se mei har ferstân net by.
Ik lústere nei har ferhaal en sei doe dat ik it just altyd wol moai fyn, sokke klompkes by de doar. Earne yn sa'n sikehûs sit dus no in man op sokken yn de wacht- of behannelkeamer, tink ik dan. Dat is toch skattich? Se skodde har holle. Neat skattichs oan. Klompen binne not done.
En se is net de iennige dy’t der sa oer tinkt. Hieltyd minder minsken rinne op klompen. Nettsjinsteande dat it ús nasjonale symboal is, wurde der hieltyd minder klompen ferkocht. Sterker noch; dizze oer-Hollânske wooden shoes wurde faak makke yn Poalen. Nederlân is noch net iens goed foar in heal prosint fan de Europeeske klompeproduksje, besifere it CBS ferline jier.
Der is mar ien klompesoart dy’t de ôfrûne jierren wól massaal kocht waard. De crocs. No hie’k mei mysels ôfsprutsen dat ik noait in kollum skriuwe soe oer crocs, mar it kin efkes net oars. As der eat not done is, dan fyn ik dat crocs. Ferskriklik, dy plastic gastjedingen. Yn it sikehûs hat hast elkenien fan it personiel se oan ‘e fuotten, want se skine fantastysk te rinnen. Mar sis no sels: it sjocht der toch net út?
Gelokkich is der noch hoop foar de echte houten klompen. Tafallich hearde ik dyselde deis dat ik de jonges fan de tún trof op de redaksje, it ferhaal oer in jonkje fan in jier as trije. Dy hie de alderlytste klompkes fan Scherjon krigen op 'e jierdei en mei in pear dikke sokken paste it krekt. Mar no, nei in jier moasten der nije klompen komme, want dizze mini-eksimplaren wiene oant de sokken ta fersliten.
Mocht dit mantsje letter as folwoeksen keardel nei it sikehûs moatte dan bin ik der wis fan dat de klompen kreas by de doar útgean. Prachtich. In echte held op sokken."