75 jier na zijn dood: wie was pater Titus Brandsma?

Op 23 februari 1881 werd Anno Sjoerd Brandsma geboren in het Ugoklooster, bij Bolsward. Ruim zeventien jaar later ging hij, onder de naam Titus, in het klooster bij de karmelieten. Dat is een oude bedelorde, die zich bezighield met de bestrijding van armoede. In 1905 werd hij tot priester gewijd.

Naar Rome

De paar jaren hierna bracht de jonge Brandsma door in Rome, het centrum van het katholieke geloof. Hij studeerde filosofie in de 'caput mundi' aan de pauselijke universiteit Gregoriana, gesticht door de bekende Ignatius van Layola (grondlegger van de Jezuïtenorde). Na een studie van ruim drie jaar kwam Titus Brandsma terug in Nederland. Hij verhuisde naar Oss en werd daar docent, en hoofdredacteur van het nieuwsblad 'De Stad Oss'.

Zijn kerkelijke en maatschappelijke inzet zorgde ervoor dat Brandsma in 1923 tot hoogleraar werd benoemd aan de Universiteit van Nijmegen. De geboren Bolswarder oefende tien jaar lang diverse functies uit en werd toen rector magnificus, het hoofd van de universiteit. Koningin Wilhelmina verblijdde Titus Brandsma op 3 oktober 1939 met een titel: Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw.

Oorlog in Nederland

Toen de Duitse soldaten in mei van het jaar 1940 het land binnenkwamen, kwam de positie van Titus Brandsma in gevaar. Al enkele jaren voor de Tweede Wereldoorlog waarschuwde hij voor de gevaren van het naziregime. Hij had geen goed woord over voor de maatregelen tegen de Duitse joden en gaf lezingen over rassenhaat. Dat maakte hem kwetsbaar voor de bezetter.

In januari 1942 werd de priester door de Duitsers gearresteerd, omdat hij zich tegen het nazisme verzette. Nadat hij werd opgesloten in diverse Nederlandse gevangenissen, kwam hij terecht in het concentratiekamp Dachau, dichtbij de Zuid-Duitse stad München. Daar overleed hij op zondag 26 juli 1942, enkele weken na zijn aankomst. Volgens verklaringen van mensen die het kamp hebben overleefd, is Brandsma in zijn tijd in Dachau van grote 'spirituele' hulp geweest voor zijn kampgenoten.

In de jaren na zijn dood werd de naam Titus Brandsma niet vergeten. In 1985 werd de priester door Johannes Paulus II zalig verklaard. Diverse straten, parochie's en objecten hebben zijn naam gekregen. Na de eeuwwisseling werd besloten dat er een museum moest komen in zijn geboorteplaats Bolsward. Daarvoor werd in 2001 de stichting Titus Brandsma Museum in het leven geroepen.

Woensdag: dienst en lezing

Donderdag 27 juli organiseren het bestuur van het museum en de Titus Brandsmaparochie een speciale avond in de Sint Franciscusbasiliek. De avond bestaat onder meer uit een korte dienst en een lezing. Bezoekers van de avond kunnen daarna nog een rondje door het museum maken, dat speciaal tot 22.00 uur die dag open is.